گفتی : غزل بگو ! چه بگویم؟ مجال کو؟

شیرین من برای غزل شور و حال کو؟

پر می زند دلم به غزل ولی

گیرم هوای پر زدنم هست بال کو؟

گیرم به فال نیک بگیرم بهار را

چشم و دلی برای تماشا و فال کو؟

تقویم چار فصل دلم را ورق زدم

آن برگهای سبز سر آغاز سال کو؟

رفتیم و پرسش دل ما بی جواب ماند

حال سوال و حوصله قیل و قال کو؟

           قیصر امین پور

دانلود آهنگ عصر پاییزی مرتضی پاشایی

برای دانلود به ادامه مطلب مراجعه کنید

دانشمندان چنین محاسبه کرده اند که جهان ما در حدود 13/7 میلیارد سال قبل بر اثر انفجار عظیم بوجود آمده است.در لحظات اولیه این حادثه، گرمای حاصل از آن ، میلیاردها برابر دمای مرکز خورشید و تراکم تریلیون ها برابر هسته اتم بوده است. بر اثر این انفجا بزرگ، جریان «فضا-زمان» بوجود آمده و ذرات و سپس ستارگان و کهکشان ها به ترتیب شکل گرفته اند. نیروی اولیه ای ، آنها را از هم دور کرده است. این انبساط هنوز هم ادامه دارد. بعضی از مطالعات و محاسبات آماری تازه نشان می دهد که تعداد کهکشان ها بیش از 200 میلیارد است.

یکی از این کهکشان ها به لحاظ زندگی موجودات زنده ، حائز اهمیت بیشتری است،‌هر چند ممکن است در پاره ای از کرات دیگر موجوداتی باشند،‌ولی قطعا تاکنون فقط کره ما مسکونی بوده و حیات در آن جریان دارد. به عبارت دیگر،‌این کره در پهنه عظیم و بی انتهای جهان آفرینش چون «واحه ای » می ماند در دل کویری خالی از سکنه و حیات،‌که ما انسان ها و سایر جانداران را برگرده ی خود جا داده و در فضای بیکران ، با سرعت فوق العاده زیاد به سویی می برد. کاری که می تواند میلیون ها سال دیگر نیز ادامه پیدا کند.

کهکشانی که ما در آن زندگی می کنیم «راه شیری» نام دارد. شکل آن مارپیچی و درازای آن 120000 سال نوری است. خورشید، یعنی ستاره ای که ما باید دور آن بچرخیم،‌به همراه سایر سیارات و متعلقات خانواده خورشید، در فاصله 30000 سال نوری از مرکز این کهکشان قرار دارد. تعداد ستارگانی که در شب و با چشم غیر مسلح می توان دید از 2000 تا 3000، در یک نیمکره فراتر نرفته و بقیه نیز با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و همه متعلق به کهکشان راه شیری است. مجموعه ستارگان این کهکشان به صورت پهنه ای نورانی دیده می شود و به همین لحاظ آن را «راه شیری» خوانده اند. 

قطر کهکشان راه شیری در مرکز آن برابر با 20000 سال نوری و قطر بازوی آن حدود 3000 سال نوری است. منظومه خورشیدی، درون و به همراه بازوی کهکشان راه شیری،‌با سرعتی معادل 200 تا 300 کیلومتر در ثانیه به دور مرکز این کهکشان در حال چرخش است. 

با توجه به رقم مذکور در حدود 225 میلیون سال طول خواهد کشید تا این مجموعه ی بسیار عظیم یک بار به دور محور خود بچرخد. در این چرخش، کلیه ی ستارگان راه شیری، که تعداد آنها دست کم 100 میلیارد بر آورد شده است، به همراه سایر اجزای آن ،‌شرکت دارند. این مدت زمان را یک «سال کیهانی» می نامند. 

مطالعات اخیر نشان می دهد که خورشید نیز تقریبا در جهت ستاره «نسر واقع» از صورت فلکی چنگ رومی «شلیاق» در حرکت است. این حرکت با سرعتی حدود 19/5 کیلومتر در ثانیه به نام «حرکت استاندارد خورشید» یا 4/14 واحد نجومی در سال انجام می پذیرد. سرعت نسبی حرکت خورشید در ارتباط با نزدیک ترین همسایه ، که «حرکت اساسی خورسید» خوانده می شود، اندکی کمتر از رقم مذکور و برابر با 15/4 کیلومتر در ثانیه است.

بر گرفته از کتاب زمین در فضا- احمد دالکی